Het schoenenmerk Nelson bestaat 70 jaar en het management benaderde mij via www.portretvanmijnhuis.nl om een schilderij te laten
maken van hun oudste filiaal. Dat staat in Haarlem aan de mooie Grote Houtstraat.
Ter plekke heb ik een voorschets gemaakt en heel veel foto’s. De schets heb ik op het atelier uitgewerkt en aan de opdrachtgever laten zien om uit te
leggen hoe ik het pand weer zou willen geven; Van de zijkant met een doorkijk naar de winkelstraat waarachter de St Bavo boven de daken uitsteekt. Het zonlicht schijnt net over het winkelpand,
zodat het goed in de zon staat, maar er ook mooie schuine schaduwen ontstaan onder de vensterbanken en daklijsten.
Op het timelapse filmpje is te zien hoe ik zo’n aquarel opbouw:
Eerst zet ik de voorschets groot op het papier. Lijnen zet ik dan graag langs een reep passe-partout karton zodat ze echt strak op het papier staan. Zo
heb ik in de volgende lagen houvast en kan ik losgaan zonder me bezig te houden met de richtingen van alle lijnen. Het verschil met een onderschildering in olieverf is dat ik nu nog geen
schaduwpartijen neerzet. Met aquarel doe ik dit niet, omdat het papier niet oneindig veel lagen kan hebben. Bovendien neem je met iedere nieuwe laag weer een beetje pigment van de onderliggende
laag mee. Vervolgens bouw ik de aquarel op van licht naar donker. Ik gebruik spitse synthetische penselen voor de fijne vormen en marterharen penselen voor de grotere plassen. Geitenharen
spalters vind ik fijn voor nog grotere vlakken. Gelukkig gaan marterharen penselen heel lang mee, ik vind het zielig voor de marters.
De eerste lagen vind ik soms wat saai; Alles moet er op staan en het ziet er nu nog allemaal wat hard en scherp uit. Straks doemt het ahw op uit de
volgende lagen.
Ik werk berekenend en ik denk grafisch. Berekenend moet je zijn in de vormen die je open laat. Je kunt ze hier en daar ook met dekkende lichte kleuren schilderen, maar dat geeft een minder
helder effect dan het uitsparen van de vormen. Met grafisch denken bedoel ik dat ik vooraf weet hoe ik het beeld in kleurenlagen over elkaar ga opbouwen. Ik ken hierin een aantal fasen: Het
voorbereiden (de ondertekening), het opbouwen (laag over laag licht, schaduw, diepte en volume aanbrengen) en de finishing touch (het aansterken of overdrijven van sommige details en
kleuren). Het schilderen doet me vaak aan koken denken.
Ik heb heel veel in de stad geschilderd, tussen de mensen. Wat je dan natuurlijk opvalt is dat de mensen die je wil schilderen al verdwenen zijn voordat je alleen al de kleur van hun jas
gemengd hebt. Daarom vorm ik altijd mensen die samengesteld zijn uit zoveel mogelijk voorbij wandelende mensen. Van de één het hoofd, de ander de jas, de volgende een broek enz. Belangrijk en
interessant is om van die chaos een geheel te maken. Alle hoofden moeten met dit perspectief op gelijke hoogte liggen, daarvoor leg ik ter controle soms een reepje passe-partout karton
horizontaal over de hoofden van de mensen. De gezichten moeten niet te ver uitgewerkt zijn, want je neemt ook niet alle gezichten in je op wanneer je door de stad loopt. Enkele
voorbijgangers werk ik verder uit dan de anderen, zo kun je straks een beetje wegdromen bij een paar “hoofdpersonen” in het beeld. Ook belangrijk is de balans tussen mensen die je van voren
weergeeft en mensen die je op de rug vastlegt.
Ik gebruik tijdens het aquarelleren mijn voorschets en een laptop voor alle zelfgemaakte foto’s van het onderwerp. Ter plekke werken gaat niet op dit grote formaat. Het moment dat
het licht zo mooi over het pand valt duurt enkele minuten en aan deze aquarel heb ik dagen lang gewerkt. Het fijne van een laptop is dat je tijdens het werk op bepaalde foto’s kunt inzoomen
en je kunt de foto’s ook tijdens het schilderen bewerken in Photoshop. Dit is bijvoorbeeld handig om dichtgelopen schaduwpartijen een beetje open te werken, iets wat Photoshop heel goed kan.
Je moet bij aquarelleren veel wachten. Misschien wacht ik nog meer dan dat ik aquarelleer tijdens het maken van zo’n aquarel. Gelukkig heb ik veel geduld, maar ik zou wel eens willen dat het
sneller gaat. Als ik haast heb met een aquarel dan werk ik aan één stuk door: Ik werk dan aan de droge partijen terwijl de natte partijen kunnen drogen. Maar als ik geen haast heb dan is het
wel prettig om me te blijven concentreren op een bepaalde partij, te kijken wat de verf doet en alvast de nieuwe laag voor te bereiden.
Vond je het mooi? En heb je ook een gelegenheid waarvoor je een bijzonder cadeau zoekt? Ga dan naar www.portretvanmijnhuis.nl en wie weet maak ik ook zo’n
mooi schilderij voor jou.